Razvoj Bodybuildinga
Printed From: Fitness.com.hr Forum
Category: Trening
Forum Name: Vjebanje
Forum Description: Rasprave o treninzima i vjebanju
URL: http://www.fitness.com.hr/forum/forum_posts.asp?TID=733
Printed Date: 25 Studeni 2024 at 10:22
Software Version: Web Wiz Forums 10.14 - http://www.webwizforums.com
Topic: Razvoj Bodybuildinga
Posted By: Nepobedivi
Subject: Razvoj Bodybuildinga
Date Posted: 27 Sijecanj 2008 at 10:56
|
UVOD Schwarzenegger i Dobbins (998) smatraju da je bodybuilding sastav vezbi kojim mozemo na najefikasniji i najefektniji nacin ojacati i razviti misice tela. Mozemo reci da se pod body buildingom smatra koriscenje progresivnog treninga sa opterecenjem sa ciljem razvoja misica tela. Vezbe se mogu izvoditi dvorucnim i jednorucnim tegovima, te na trenazerima, pravilnim treningom i sa pravilnom ishranom dovodi do promjena u telesnom izgled.. Proces razvoja misica tela kroz poseban nacin ishrane i specifican nacin telesnog vezbanja poput dizanja tegova sa ciljem takmicenja ( http://www.dictinary/ - www.dictionary . com). Body building predstavlja spoj sporta i umetnosti, te zbog toga on predstavlja nacin zivota (Mada i Vrcic, 994). Cilj body buildinga kao sporta je maksimalno razviti estetsku komponentu celog tela, te se takodje celi sastav takmicenja u bodybuildingu bazira na tome. U takmicenju je najvise zastupljen kvalitet morfoloskih karakteristika (odnos misicne mase i potkoznog masnog tkiva), a takodje su vazni i termini poput misicne hipertrofije i misicne definicije. Takodjer bi mogli reci da je cilj body buildinga razvijanje estetske snage pa se u tu svrhu najcesce koriste razlicite vjezbe sa utezima ili trenazerima i sa odredjenim metodickim oblicima treninga. U samom takmicenju najvecu vaznost imaju sudije jer se pobjednik odredjuje iskljucivo na subjektivnoj procjeni sudija pomocu izvodjenja obaveznih i slobodnih poza koji takmicari izvode te na osnovu kriterijuma koji moraju zadovoljiti. Takmicenja u body buildingu su podeljena na muska i zenska takmicenja te juniorska takmicenja. Podeljeni su po tezinskim kategorijama dok na nekim takmicenjima ima cak i podela po visini. Takmicari u body buildingu trebaju zadovoljiti 5 vitalnih kriterijuma )odgovarajuci opseg misica tj. misicnu masu 2)ta masa mora biti oblikovana 3)tijelo mora biti liseno suvisnog potkoznog masnog tkiva (mora biti definirano) 4)vaskularnost (zilavost) 5)proporcionalnost Velik broj ljudi provodi body building treninge u slobodno vreme, dok se samo manji deo pojavljuje na takmicenjima, pa prema tome mozemo reci da je body building vrlo rasprostranjen kao sport. Body building nije olimpijski sport ali je prihvacen od Medjunarodne amaterske sportske unije i ukljucen na sportske dogadjaje poput Azijskih i Pan R; americkih igara. Kod nas takodje postoje sinonimi za body building: telesno oblikovanje, dok se u USA cesto koristi termin pumping iron sto bi mogli prevesti kao bildovanje. Postoji razlika izmedju body buildinga i weightliftinga (olimpijsko tj. klasicno dizanje tega) u kojem je cilj podici sto vecu tezinu tega tehnikom trzaja ili nabacaja tj. izbacaja i powerliftinga u kojem je cilj podici sto vecu tezinu u vezbama potisak sa ravne klupe (bench press), mrtvo dizanje (dead lift) i cucanj (back squat). Takodje postoji takmicenje nazvano Strongest man u kojem takmicari na razlicite nacine dizu razne terete i izvode odredjene zadatke, a ti se cesto nazivaju snagatori. Unutar body building takmicenja u fitnessu gdje je takodjer najbitnija morfoloska komponenta ali se kriteriji sto se tice misicne mase i misicne definicije te proporcija tijela razlikuju od onih u bodybuildingu tj. zahtjeva se manja misicne masa i veca definicija. Body building se cesto kao tehnologija treninga koristi u fizickoj pripremi sportasa, pogotovo kada je cilj povecanje misicne mase ili smanjivanje potkoznog masnog tkiva tj. poboljsanje misicne definicije. PREGLED RAZVOJA BODY BUILDINGA .. Body building prije 9.veka Vec u davnim vremenima postoje zapisio treningu sa teretima i o izgradnji tijela pa tako u Egiptu na zidu jedne pecine mozemo naci crteze koji datiraju iz vremena oko 2000. g. pr. kr. a prikazuju ljude koji dizu tegove u obliku kruske. 30. g. pr. kr. rimski doktor Claudius Galen je boraveci medju gladijatorima upoznao njihov nacin vezbanja i opisao ga u knjizi "De sanitate tuenda" ili u prijevodu "cuvanje zdravlja" i bila je namenjena uzrastu od 4 do 25 godina. U . veku u Indiji postoje zapisi o treningu sa tegovimai bucicama od kamena koji su se nazivali "Nali" te su takodje postojali prostori za trening slicni danasnjim fitness centrima. U 8. veku u Nemackoj se stvara novi gimnasticki pokret koji koristi neke sprave koja su preteca danasnjeg vratila i razboja koje se kao sprave koriste u body buildingu. 862. godine u ceskoj se javlja sokolski pokret, a osnivac Miroslav Tyrs medju razlicitim rekvizitima koristi i tegovi i bucice Body building u 9. veku 890. godine odrzano je prvo sluzbeno prvenstvo u dizanju tegova zatim89. godine u Londonu bilo odrzano prvo svetsko prvenstvo u dizanju tegova. 896. godine na prvim modernim olimpijskim igrama uz druge sportove takodje je bilo i prvenstvo u dizanju tegova U 9. stoljecu u Evropi se dizanje tegovakoristilo kao oblik zabave na kojima su profesionalni snagatori na razlicite nacine pokazivali svoju snagu i dizali razlicite terete. Njima nije izgled bitan nego samo kolicina podignutog tereta pa su vecinom bili debeli i neproporcionalnog izgleda. U Americi je u to vrijeme pocelo dolaziti do sedentarnog nacina zivota zbog selidbe velikog broja ljudi u gradove, brzog napretka tehnologije poput izuma automobila, pojave preradjene hrane i slicno sto je dovelo do zdravstvenih problema. Strucnjaci su se borili sa nezdravim nacinom zivota te su hteli kod ljudi pokrenuti svest o zdravom zivotu i idealnom telesnom izgledu koji bi slican idealiziranoj antickoj statui sportiste Taj uzor su pronasli u osobi Eugena Sandowa. Eugen Sandow (867 R; 925) rodjen kao Friderich Muller stekao je ugled u Evropi kao profesionalni snagator izazivajuci druge snagatore i pobedjivajuci ih u njihovim tackama. Vezbao je pod okriljem Oscara Atille koji je bio njegov mentor i usmerio ga u svet dizanja tegova Dosao je u Ameriku sa promoterom Florenzom Ziegfeldom koji ga je predstavljao kao najjaceg covjeka na svetu. Ipak ono sto ga je odvajalo od drugih snagatora je bila njegova estetska komponenta. Pozirao je na nacin da bi se nalazio u staklenom kucistu i na sebi imao samo smokvin lista, a muskarci i zene su se divili njegovoj simetriji i miscnoj razvijenosti sto je bilo za to vreme nesto potpuno novo i revolucionarno Takodje je razvio vrlo progresivan sastav vezbanja u kojem vrlo vaznu ulogu imalo oblikovanje tela. Na osnovu svog iskustva izdao je nekoliko knjiga medju kojima 930. godine u Londonu knjigu "Bodybuilding" pa se od tada telesno oblikovanje u anglosaksonskim zemljama naziva bodybuilding. Zbog njegove popularnosti pocelo je da se prodaju tegovi, bucice, casopisi i knjige. Pokrenuo je jedan od prvih body building casopisa "Physical Culture" kasnije nazvan Sandow's Magazine of Physical Culture. Sandow je pokrenuo takmicenje na kojem su se uporedjivale telesne mere takmicara te je pobedniku poklanjao vlastitu statuu. Kralj George ga je nazvao "Profesorom znanstvene fizicke kulture Njegovog Visocanstva" te je bio njegov licni trener sto mu je omogucilo da jos vise utice na razvoj body buildinga. 925. godine je poginuo u saobracajnoj nesreci sletjevsi autom sa puta. Nakon njegove smrti body building se i dalje razvijao, a njemu u cast pobjednik Mr. Olympie dobiva njegovu zlatnu statuu, on je zbogsvojih zasluga nazvan "Ocem modernog bodybuildinga". U isto vrijeme George Hackenshmidt je dobio nadimak "Ruski lav" za svoj uspjeh kad je osvojio prvenstvo Rusije u dizanju tega898. godine kao i svetsko prvenstvo u rvanju. Nakon emigriranja u Veliku Britaniju postao je dobar govornik i plodni autor koji je izdao nekoliko filozofskih knjiga poput "Ishodista zivota" te je vrsio debate s razlicitim intelektualcima poput George Bernard Shaw R; a te je izazvao Alberta Einsteina na razmenu ideja. Bili su tu jos i druge osobe bitne za razvoj body buildinga: Louis Attilla, Arthur Saxon, Hermann Goerner, Oscar Higenfeldt, W. A. Pullum, Earle Liederman, Gus Fristensky, Alan C. Mead. Body building u 20. veku Bernarr Macfadden je u to vreme izdao casopis "Fizicka kultura" i 903. godine pokrenuo takmicenje "Najbolje gradjeni muskarac na svijetu" koje se odvijalo na Madison Square Gardenu u New Yorku. Na prvom takmicenju je bila novcana nagrada od 000 dolara sto je u to vreme bilo pravo malo bogatstvo. Bio je poznat po tome sto je hodao bos svako jutro na posao i izdavao svoje slike golih grudiu svom casopisu. Takodje je dosao u Englesku da bi promovisao svoju spravu za jacanje grudikoja se sastojala od metalne ili gumene trake koja je imala na krajevima drzace, to je bio prethodnik danasnjih "ekspandera". Na njegovom takmicenju 92. godine pobedio je Angelo Siciliano koji je kasnije promijenio svoje ime u Charles Atlas i promovisao svoj sastav treninga koji je nazvao dinamicka napetost. Njegov strip u kojem mrsavom tipu jaki tip uzme devojku, nakon cega on pocne trenirati po sastavu Charles Atlas te se nakon toga vraca kao pobednik i reklamni slogan "Hej mrsavi, vide ti se rebra" proglaseno je jednim od najuspesnijih reklama u povesti oglasavanja. Dvadesetih i tridesetih godina ljudi su sve vise postajali svesni da su izgled i zdravlje povezani, te da je body building najefikasnija metoda za postizanje dobrog izgleda. Jos uvek je bilo protivnika bodybuildinga koji nisu odobravali takav trening dizanja utega u kojemu je cilj iskljucivo dobar izgled, a ne podignuta velika te su stavljali klasicno dizanje tegovaispred bodybuildinga. U to vreme je bio popularan dizac tega Louis Cry koji je bio tezak oko 30 kilograma, nizak, debeo i sa sirokim strukom. Medjutim kada su se poceli pojavljivati dobro gradjeni sportis poput Sigmund Kleina poceli su imati veci uticaj na ljude sto se tice podrucja treninga sa tegovimai pravilne ishrane. Smatralo se losim da neko trenira u teretani iskljucivo zbog postizanja boljeg izgleda te je vecina ljudi smatralo da se treba baviti i takmicenjedrugim sportovima. John Grimek koji je bio olimpijski dizac tega i koji se sluzi zbog svoje dobre gradje tiela kao uzor mnogim body builderima te je u to vreme naglasavao da je njegova dobra tjelesna gradja posledica treninga sa tegovima a ne bavljenja nekim drugim sportovima pa je ljudima postalo jasno da takvo tijelo mogu izgraditi samo na takav nacin. 940. i 94. godine osvojio je takmicenje Mr. America. Takmicenje Mr. America je sponzorisala AAU (American Athletic Union) sve dok nije prestala sa radom 939. godine. cetrdesetih i pedesetih godina doslo je do povecanje popularnosti body buildinga pa je cak i Santa Monica Beach nazvana Muscle Beach jer je bilo puno ljudi koji su vezbali u teretani na plazi, kada se ta plaza zatvorila 950. godine prebacena je na Venice Beach u Californiji u kojoj se nalazi prvi Gold's Gym kojeg je otvorio jedan od najboljih body buildera tog vremena Joe Gold. Do populanosti je dovela i pojava Stevea Reevsa koji je nakon pobede na Mr. America i Mr. Universe postao medjunarodna zvezda glavnim ulogama u filmovima Hercules, Gusar Morgan i Bagdadski lopov. Tada su se pojavili i drugi poznati body builderi: Bill Pearl, Chuck Sipes, Jack Delinger, George Eiferman, Reg Park i drugi poput Jack La Lanna koji je kasnije postao fitness TV strucnjak. Nakon 2. svjetskog rata body building je znacajno napredovao u USA R; u, a glavni promotor je bio Bob Hoffman dok su to u Kanadi bili braca Joe i Ben Weider. Oni su osnovali svoje federacije i organizirali svoja svjetska prvenstva sto je dovelo do neslaganja i do potrebe da se osnuje jedinstvena medjunarodna federacija za body building. Prva medjunarodna organizacija za body building nastala je 949. godine pod uticajem Boba Hoffmana i Oscara Statea i nazvana je Medjunarodna federacija za dizanje tega i kulturizam. Za osnivanje danasnje najjace body building organizacije IFBB-a smatra se 946. godina i osnivaci Joe i Ben Weider koji je ujedno i predsednik. ezdesetih godina pocelo je zlatno doba body buildinga te su se pojavili mnogi poznati bodybuilderi: Larry Scott, Frank Zane, Dave Draper, Sergio Oliva, Franco Columbo, Arnold Schwarzenegger i drugi. Bilo je sve vise takmicenja, knjiga i casopisa, a bodybuilderi su svojim nacinom treninga i ishrane sve vise uticali na obicnu populaciju da pocnu trenirati i prihvate takav nacin zivota. Sedamdesetih godina nastavlja se trend razvoja body buildinga koji predvode Arnold Schwarzenegger, Lou Ferrigno, Frank Zane, Serge Nubret i dr. Arnold Schwarzenegger je u razdoblju 970 R; 975 godine osvojio sest uzastopnih Mr. Olympia i postaje body builder sa najvise osvojenih Mr. Olympia kao i jedan od najpoznatijih bodybuildera svih vremena. Nakon toga se povukao iz bodybuildinga na period od cetiri godine. Takodjer na razvoj body buildinga utjecu filmovi poput Tarzana, Spidermana i Supermana u kojima se pojavljuju bodybuilderi u ulogama super R; ljudi. Pojavio se i dokumentarni film o body buildingu Pumping Iron koji je za mnoge pokazivao vrhunac bodybuildinga iako tadasnji body builderi nisu bili ni priblizno eksponirani u javnosti kao danasnji. Zbog neslaganja koje se i dalje nastavilo 968. godine dolazi do izdvajanja body buildinga iz Medjunarodne federacije za dizanje tega i kulturizam. 970. godine Medjunarodna federacija za body building (IFBB) odrzava svoj prvi kongres u Beogradu i na njemu se izdize u medjunarodnu sportsku organizaciju, a 97. godine postaje clan Medjunarodne sportske federacije, te time dobiva status amaterskog sporta. Uspeva okupiti vise od sto zemalja clanica te time postaje sesta najveca sportska organizacija u svijetu. Uz IFBB postoje jos i druge organizacije poput National Amateur Body Builders' Association (NABBA) koja je osnovana 950. godine u Londonu i National Physique Committee (NPC). Osamdesete su zlatne godine body buildinga u kojima je body building dobio obrise kakve ima danas. Na body building takmicenjima se pocinje vise cijeniti masa, te takmicari postaju sve tezi. Arnold Schwarzenegger se vraca na scenu i osvaja svoju sestu titulu Mr. Olympie da bi nakon njega dosao Lee Haney i srusio njegov rekord osvojivsi titulu Mr. Olympie osam puta. Tu su bila jos neka nova imena poput Chris Dickersona, Mike Mentzera, Tom Platz, Samir Bannout i dr. Arnold Schwarzenegger je popularizovao bodybuilding putem filmova Conan, Terminator u kojima je imao glavne uloge, kao i Lou Ferrigno filmovima Hulk i Hercules. U devedesetim godinama se pojavljuje Dorian Yates koji je jos dalje pomakao granice body buildinga gledajuci odnos mase i definicije. Tu su bili i drugi bodybuilderi poput Flex Wheelera, Shawn Raya, Kevin Levrona i drugih. Najveci pecat je ostavio Lee Haney sa osvojenih 8 Mr. Olimpija kao i Dorian Yates koji dosao posle njega i osvojio 6 uzastopnih Mr. Olympia. Pojavila su se nove spoznaje i teorije, nove sprave i naprave za vezbanje sto je dovelo do jedne velike razine bodybuildinga. Farmakolgija je takodje u velikom zamahu, te su razliciti preparati i dodaci prehrani dostupni svakom bodybuilderu. Body buildingu 2. veku U 2. veku postoji velik broj body buildera koji se takmice, javnost je upoznata sa body buildingom, postoji velik broj takmicenja u pojedinim drzavama, velik broj filmova i knjiga je dostupno ljudima kao i velik broj fitness centara u kojima se moze vezbati. Na podrucju tehnologije treninga tesko da postoji nesto novo za otkriti, sto takodjer vredi i za nove sprave i za farmakologiju (legalnu i ilegalnu) koja je sve bitnija. Medjutim pojam body buildinga se malo udaljio od cilja koji je bio na pocecima, teznje da se izgleda poput antickih sportasa, te danas vecina natjecatelja drugacije od bodybuildera na pocetku stoljeca ili onih iz osamdesetih godina (na 70 centimetara visine imaju po 40 kilograma). Trenutno su najpopularniji body builderi Ronnie Coleman koji je neporazena sa osvojenih 8 Mr. Olympia te jos uvek ne odustaje zeleci oboriti rekord Lee Haneya, zatim Jay Cutler, Gunter Schlierkamp i drugi. prevod i obrada: Terzic Bojan ------------- GO HARD OR GO HOME! |
Replies:
Posted By: Nepobedivi
Date Posted: 27 Sijecanj 2008 at 11:23
|
MISIC:Misici su delovi tela sposobni da se kontrahuju, skrate i grce i time
dovedu do pokreta u zglobovima. Misici su i elasticni te mogu nakon
skracivanja da se vrate u ranije stanje. Svaki misic ima mesnati i tetivni deo, mesnati deo, koji se obicno naziva trbuh misica, crvene boje. To je deo koji je elastican i moze da se skracuje i zadebljava. Tetiva je belicasta, zilava i otporna. Nalazi se na kraju misica i cini zavrsni deo kojim se misic prihvata za kost. Misic je sastavljen od poprecno-prugastih misicnih vlakana, vezivnog tkiva, krvnih sudova i zivaca. U najvecem broju slucajeva misic se sa obe krajnje strane zavrsava tetivama. Postoje i perasti i dvoperasti misici, koji imaju tetivu samo na jednom krajnjem delu. Svaki misic ima pocetni i zavrsni pripoj. Pocetni pripoj je obicno nepokretan, a zavrsni pokretan. Misici se pripajaju za pokosnicu (periost) kostiju tetivnim vlaknima. Misici imaju beo, vise ili manje proziran omotac koji se zove fascija. Misici su aktivni pokretaci naseg tela. U ljudskom ih telu ima vise od 500, a zajedno s kostima oni pokrecu ljudsko telo. Radom misica upravlja centracni nervni sistem. Svi telesni misici cine oko 40% mase ljudskog tela, a misicna masa muskaraca u proseku je oko 5% veca od one u zena. Misice izgradjuje misicno tkivo koje moze biti: Poprecnoprugasto misicno vlakno je tvorevina nastala nepotpunom deobom misicnih celija, pa imaju poprecne pruge i vise jezgara. Od njega su gradjeni misici vezani uz kosti. Rade pod uticajem nase volje. Srcano misicno tkivo je poprecnoprugasto uzduzno povezano. Ujednaceni srcani ritam kontrolise autonomni nervni sistem i hormoni, stoga jedino oni mogu uticati na njegov izmenjeni rad. Glatko misicno tkivo kontrolisano je autonomnim nervnim sistemom ili hormonima. Gradjeno je od vretenastih celija s jednom jezgrom. Bez glatkih misica hrana ne bi mogla prolaziti telom, a mokracna besika funkcionisala bi sasvim drugacije. Misicna vlakna spajaju se u snopice, koje poput odece obavija ovojnica od vezivnog tkiva. U svako misicno vlakno ulazi ogranak nervnog vlakna kako bi ga podstakao na rad. Snopicima hranu i kiseonik donose sitne zilice (kapilari), usput odnoseci ugljen dioksid i stetne materije. Manji misic cini nekoliko snopica, a veci misici mogu imati i stotine snopica. Svaki je misic obavijen ovojnicom od vezivnog tkiva na koju se nadovezuju cvrsta i savitljiva tetivna vlakna. Tetive vezu misice uz kosti. Napisala:dr Jelena ------------- GO HARD OR GO HOME! |
Posted By: Nepobedivi
Date Posted: 27 Sijecanj 2008 at 11:25
|
ZGLOBOVI:
Zglob je skup elemenata pomocu kojih se medjusobno spajaju kosti. Postoje nepokretni i pokretni zglobovi. Nepokretni zglobovi su kosti cvrsto srasle ili povezane hrskavicnim ili vezivnim tkivom, kao sto su, na primer, kosti lobanje. Pokretni zglobovi sastoje se od glavnih i sporednih delova zglobne povrsine kostiju, zglobna supljina i zglobna caura. Zglobne povrsine kostiju se, obicno, dopunjuju svojim oblikom i dobro nalezu jedna na drugu. Kosti su na tom delu prekrivene hrskavicom cija debljina odgovara pritisku koji ona podnosi. Zglobna supljina je prostor koji se nalazi izmedju kostiju zgloba i ispunjena je sluzavom tecnoscu. Zglobna caura obuhvata zglobne krajeve kostiju, stiti zglob i sadrzi zglobnu tecnost. Sporedni elementi zgloba su zglobne veze i zglobne ploce. Zglobne veze ili ligamenti su fibrozne trake koje pojacavaju zglobnu cauru i ne dozvoljavaju preterane pokrete koji bi mogli dovesti do uganuca ili iscasenja. Vezivne ploce se nalaze samo u nekim zglobovima) npr., izmedju kicmenih prsljenova. One ublazavaju udare na zglobne povrsine. Svi pokretni zglobovi izlozeni su udarima tj. uticaju spoljasnje sile usled cega moze doci do uganuca, iscasenja i preloma. Otvorene povrede zglobova su veoma opasne, jer mogu dovesti do infekcije u cauri i do ukocenosti zgloba Tipican predstavnik nepokretnog zgloba je tzv. sav. Dve susedne pljosnate kosti se svojim zupcastim ivicama uvlace jedna u drugu, okostavaju i iskljucuju svaki pokret (savovi na lobanji). Nepokretan ili veoma malo pokretan zglob je onaj u kome se dve kosti dodiruju ravnim povrsinama i cvrsto su vezane hrskavicom koja se nalazi izmedu njih (preponska simfiza). Pokretne zglobove delimo ili prema broju osovina, oko kojih se pokret izvodi, u jedno-, dvo- ili tro-osovinske zglobove ili prema obliku zglobnih povrsina. Kuglasti ili loptasti zglob je troosovinski zglob kaji omogucuje pokret u svim pravcima. Poluloptasta zglobna povrsina jednog kraja kosti - zglobna glavica - uvlaci se u odgovarajuce udubljenje na susednoj kosti - zglobnu casicu. Zglob ramena i kuka su loptasti zglobovi i najpokretljiviji su.  Jajasti i sedlasti zglobovi su dvoosovinski. Oblici njihovih zglobnih povrsina su odredjeni samim nazivom. Jahac se u sedlu moze naginjati napred i nazad, na jednu ili drugu stranu, a ne moze se okretati oko uzduzne osovine (primer - zglob izmedju trapezaste kosti i prve kosti dorucja - palac na nozi).  Pokreti oko jedne osovine izvode se u cilindricnim zglobovima. Jedna zglobna povrsina ima oblik valjka, a drugi kraj nosi odgovarajuci usek. Na valjku obicno postoji jedno dodatno ispupcenje ili udubljenje. Time se osigurava preciznost pokreta oko date osovine i iskljucuje se iskliznuce kosti u stranu. Ako je osovina zgloba postavljena okomito na duzinu kosti onda takav zglob nazivamo zglob sarke (primer: zglob lakta, prstiju). Kada osovina lezi paralelno uz kost govorimo u tockastom zglobu (gornji zglob zbice i lakatnice).  Zglobne povrsine su pokrivene glatkom hrskavicom, a citav zglob potpuno je uvijen opnastom vrecicom - zglobnom caurom. Pored zglobne caure postoje i zglobne veze - ligamenti - koji ucvrscuju zglob i u zajednici sa zglobnom caurom sprecavaju prekomerno pokretanje - iscasenje. Unutrasnji zid zglobne caure - sinovialna opna - luci sluzavu tecnost koja podmazuje zglob. Unutar zglobne caure nema vazduha usled cega u njoj vlada negativni pritisak, koji sprecava razdvajanje zglobnih povrsina. U jednoosovinskim zglobovima vrsi se pokret pregibanja i opruzanja. To je pokret koji najcesce srecemo posebno u ekstremitetima. Mnogo redji je pokret uvrtanja i izvrtanja. Zglobovi sa dve osovine, pored pokreta pregibanja o opruzanja, mogu jos vrsiti pokret privodjenja ili primicanja i pokret odvodjenja ili odmicanja. Jedna vrsta pokreta slicna privodjenju i odvodjenju predstavlja pokret suprotsavljanja i pokret suprotan njemu. Kombinacijom prethodnih pokreta dobijamo pokret kruzenja. Kod troosovinskog zgloba, pored mogucnosti prethodnih pokreta, vrsi se i pokret oko uzduzne osovine i taj pokret nazivamo obrtanje. Zglob lakta je slozen zglob. Jedna zglobna caura obavija tri zgloba: zglob ramenice i lakatnice, ramenice i zbice i medusobno zglob zbice i lakatnice. U zglobu lakta vrse se pokreti pregibanja i opruzanja i okretanja zbice oko lakatnice. Lakatni nastavak zaustavlja pokret opruzanja ruke u laktu. Ovde treba napomenuti da podlakat opisujemo uvek u polozaju kada je ruka slobodno spustena pored tela, dlan okrenut unapred, a palac u stranu. U takvom polozaju kosti podlakta stoje paralelno. Zbog mogucnosti okretanja zbice oko lakatnice obe kosti se mogu naci u ukrstenom polozaju. Primer: polozimo desnu ruku do lakta na sto tako da je dlan okrenut nagore. bica i lakatnica su paralelne. Okrecemo samo saku do polozaja da dlan bude okrenut ka stolu; palac opisuje putanju od 80°. Kosti podlakta su ukrstene; time je izvrsen pokret uvrtanja. Ucinimo li suprotno, dobijamo pokret izvrtanja zbice, odnosno podlakta. Lakatnica je snazna u predelu zgloba lakta i nosi glavni teret zglobljavanja. Njena debljina nadole opada, dok debljina zbice raste, kako bi zbica u zglobu sake mogla izgraditi osnovnu nosecu zglobnu povrsinu. U medjusobnom zglobljavanju zbice i lakatnice zglobna udubljenja gradi ona kost kaja ima vecu masu, gore lakatnica, dole zbica. Zglob sake pripada tipu jajastih zglobova. Izmedju prvog i drugog reda kostiju dorucja takodje je moguc pokret pregibanja i opruzanja. aka u kombinaciji oba zgloba dobija mogucnst kruzenja. Amplituda pregibanja i opruzanja sake iznosi oko 20°. Kosti dorucja nepokretno se vezuju sa kostima rucja, osim prve kosti dorucja, tj. palceve kosti koja se nalazi u pokretnom sedlastom zglobu i donekle malog prsta, gde je moguc ogranicen pokret pregibanja i opruzanja. Zglobovi izmedu dorucja kostiju i prvih clanaka prstiju su kuglasti zglobovi. Ostali zglobovi izmedu clanaka prstiju su cilindricni zglobovi koji dozvoljavaju iskljucivo pregibanje i opruzanje. Skocni zglob odgovara zglobu sake, ali je gradjen drugacije. aka se nastavlja u istom pravcu na kosti podlakta, a u skocnom zglobu stopalo je postavljeno okomito u odnosu na kosti potkolenice. U tom zglobu vrse se pokreti pregibanja i opruzanja, odnosno podizanja i spustanja stopala. Skocna kost u ovom zglobu prihvaca svu tezinu tijela na sebe i tek onda je rasporedjuje na ostale kosti nozja. Donji skocni zglob je zglob izmedju donje Strane skocne kosti i gornje strane petne kosti. U ovom zglobu vrsi se pokret uvrtanja i izvrtanja sto-pala. Kod uvrtanja taban je okrenut upolje, a kod izvrtanja unutra. Ostali zglobovi nozja i donozja posjeduju minimalnu pokretljivost i za nas su nevazni. Zglob kolena se odlikuje specificnom i karakteristicnom gradjom zglobnih tela i smestajem veza. On je najslozeniji zglob u ljudskom telu. Ne postoji skladnost zglobnih tela, kondili butne kosti su karakteristicno zavijeni od napred u vecem polukrugu, a pozadi u manjem polukrugu. Njihovu skladnost dopunjuju meniskusi (mensci articulares), lateralni i medijalni. Lateralni je meniskus pokretljiviji od medijalnog. Oni osiguravaju da pri kretanju konkavno zglobno telo prati konveksno. Zglobna caura koljena je obilna, njenu prednju stranu ojacava zajednicka tetiva m. quadricepsa femoris u koju je ulozena sezmoidalna kost iver (patela). Zglob kolena dodatno ucvrscuju i ligamenti: lig.collaterale mediale et laterale, lig.cruciatum anterius et posterius, lig.patelc. S obzirom na mehaniku kolenog zgloba on se sastoji od ugaonog i obrtnog zgloba (trochogynglymus). Oko poprecne osovine koja prolazi kroz oba epikondila butne kosti moguca je fleksija i ekstenzija. Fleksija- aktivno moguca je do 35°, a pasivno i do 60°. Raspon izmedju 35° i 60° naziva se mrtvi misicni prostorW. Ekstenzija- aktivno do 0°, a pasivno moguca je hiper ekstenzija do 5°. Fleksija je obicno pracena unutrasnjom rotacijom potkolenice do 5° (pronacija). Ekstenzija je pracena spoljnom rotacijom potkolenice (supinacija do 5°).  Napisala:dr.Jelena ------------- GO HARD OR GO HOME! |
Posted By: Nepobedivi
Date Posted: 27 Sijecanj 2008 at 11:28
|
KICMENI STUB Kicmeni stub se sastoji od 33 vertebre (kicmenih prsljenova): 7 cervikalnih (vratnih) 2 torakalnih (svaki spaja po par rebara) 5 lumbalnih (donji deo ledja - krsta) 5 sakralnih (kod odraslih su srasli u jednu kost koja se naziva sacrum i ne sadrzi diskove) 4 kokcigealnih (spojeni u jedinstvenu kost coccyx R; rep/trtica)  Degeneracija lumbalnog diska, habanje i prolaps Lumbalni deo kicme ima 5 delova (vertebre) cija su tela spojena jedno uz drugo gradeci blok koji se naslanja na sakrum (repna kost). Disk ima ulogu jastucica ili amortizera pritiska izmedju dva prsljenska tela. Disk podseca na luk sa spoljasnjih slojem (annulus) koji kada se pokida, postaje jako bolan. U sredini ovog prstena (annulus) se nalazi jezgro (nucleus), koje podseca na meso morskog raka. Disk se vremenom isusuje, nastupa degeneracija (sto predstavlja trosenje I habanje koje se javlja sa starenjem, opterecenjem a pospesuje se povredom). Degeneracija diska se nabolje vidi magnetnom rezonancom (MRI) ali obicno ne predstavlja problem dok nema veceg opterecenja kicme. Medjutim, ponekad degeneracija diska moze uzrokovati bol koji nastaje usled istrosenosti prstena (anulus), mehanickog uzroka ili toksicnih materija ("produkata") koje se oslobadjaju pri pucanju diska. Degeneracija diska se moze javiti sa ili bez smanjenja visine diska. Ruptura (prekid) prstea (anulusa) sa izlaskom jezgra se oznacava kao "prekinut disk", "hernijacija diska", "prolaps diska" ili "skliznuti disk". Svezi prolaps je u pocetku dobro hidratisan ali vremenom se disk stanjuje usled dehidratacije te nastaju problemi. Vecina prolapsa se moze simptomatski leciti bez hirurskih intervencija. Sa starenjem, nas kicmeni stub formira kostane izrasline (poznate kao osteofiti). Ovo stanje se naziva osteoartritis, osteoartroza ili spondiloza i najcesci je oblik artritisa u svetu. Najbitnije od svega je da ovi izrastaji ne stvaraju probleme. Medjutim, vremenom oni mogu rasti i savijati se, te pritiskati nerve sto dovodi do pojave bola (sciatica). Nukleus moze iscureti kroz anulus i pritiskati nerve, sto naravno, dovodi do bola, mravinjanja i/ili obamrlosti nogu, a stanje se naziva sciatica (u narodu poznato kao isijas ?!?!). Promene na disku mogu uzrokovati direktan bol ali i prenesen bol,sto znaci da se bol poreklom iz lumbalne kicme prenosi na drugo mesto- u karlicu, kuk i/ili bedra. Sciatica je vrsta prenesenog bola nastala usled pritiska na bolan nerv. Pokidan disk (ili iritacija spoja) moze izazvati spazam misica donjeg dela ledja. Misici pokusavaju da zastite zglob (spoj) od pokreta ali ponekad bol nastao usled spazma moze biti biti gori od “skrivenog̶; problema. Tretman Najbolji tretman je prevencija R; na pr. vodjenje racuna o pokretima kicme. Kicma je najjaca kada su prsljenovii vertikalni, a najslabija kada je nagnuta ili uvrnuta. Stoga, kicma se najbolje koristi (i stedi) ukoliko se tovar nosi u uspravnom polozaju, pa je najbolje toliko saviti kolena da kicma ostane vertikalna kada se podize nesto sa poda. Slicno tome, ne treba se ni uvrtati (okretati) kad se dize teret. Pravilni cucnjevi su najbolja vezba za vasu kicmu. Postoje razliciti vidovi tertmana, pocevsi od kompletnog mirovanja i manipulacije prsljenova, termoterapije, hidroterapije do plivanja u zagrejanom bazenu. Poseban vid tretmana predstavlja hirurska intervencija. Napisala:dr Jelena ------------- GO HARD OR GO HOME! |
Posted By: pasha
Date Posted: 27 Sijecanj 2008 at 12:12
|
Sve ovo sto si postirao sam isprintala , idem sad u miru da odmoram od vjezbanja i da ovo lezeci iscitam. Toliko toga naucih od tebe za kratko vrijeme.
|
Posted By: Nepobedivi
Date Posted: 27 Sijecanj 2008 at 12:23
hvala ti na podrsci prolistaj malo,dosta toga novog sam ubacio ima svasta od hrane do vezbanja svega,i pod drugim temama ima dosta novog.....sve najbolje! ------------- GO HARD OR GO HOME! |